GECE KULÜPLERİ VE ÇALIŞAN KADINLARIN HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA GENEL RAPOR!
- Adınız Soyadınız: admin
- Şikayet Edilen Ürün/Marka: Basın Bildirisi
24.04.2018
SAYIN AYŞEGÜL BAYBARS,
LEFKOŞA.
Konu: Kıbrıs Eğlence Yerleri Çalıştayı HK.
Kıbrıs Eğlence Yerleri sektoründe gece kulüplerinde müstahdem ve çalışan kadınların haklarının ve insan haklarının korunması ve güvence altında olmasını sağlamak amacıyla Derneğimizin hazırlamış olduğu rapor aşağıdaki tespitleri ile ekte iletilmektedir.
Gece kulüplerinin kapatılmasının gündeme getirildiği bugünlerde Derneğimiz konuyu insan hakları kapsamında yakından takip etmektedir.
Ülkede yıllardır süre gelen ve 7/2000 sayılı Yasa kapsamında faaliyet göstermekte olan Gece Kulüpleri ile ilgili kamuoyunda gündemde olan tartışmalar ile KKTC. devletini “Kadın Ticareti, Seks Köleliği ve Fuhuş” iddiaları ile zan ve şaibe altında tutan Uluslararası raporları dikkate alan Derneğimiz özelde Gece Kulüpleri Sektöründe ve esasta KKTC. üzerinde yaratılan olumsuz imajı ortadan kaldırmak ve bu sektörde çalışan kadınların haklarını korumak ve yurttaşların muhtemel gelişmelerden sağlık ve sosyal düzenlerinin yanında en temel hakları olan “İnsan Hakları” ile “Kişilik Hakları ve Özel Yaşamlarının” olumsuz etkilenmesini ve zarar görmesini önlemek amacıyla Derneğimiz bu sektörde faaliyet gösteren işletmelerin oluşturduğu K. Eğlence Yerleri İşverenler Birliği ile 2014 yılında bir işbirliği anlaşması yapmış bulunmaktadır.
Derneğimiz devlet üzerindeki yaratılan haksız ve olumsuz imajlara mani olmak için mücadele ederken bazı hükümet üyeleri 18 Nisan Çarşamba günü bu konuda düzenlenen çalıştayda KKTC. devletini şaibe altında bırakan açıklamalarda bulunmalarını üzüntü ile karşılamaktadır.
Kamuoyu tarafından canlı yayında izlenen bu çalıştayda feminist aktivistlere devlete ve kişilere yönelik ahlak dışı hakaretler içeren pankartlı eylemde bulunmalarına izin verilmesini devletin manevi kişiliğini ve demokrasi adaletini tahkir ve provoke eden vahim bir sorumsuzluk ve insan hakları ihlali olduğunu Derneğimiz önemle vurgulamaktadır.
Derneğimizin KKTC’de seks işçiliği yapan kadınlarla görüştüğü kadınların tümü kendi isteğiyle ancak genelde ailelerinden habersiz olarak bu işi maddi kazanç sağlamak için yapmakta oldukları görülmektedir. Gece kulüplerinde çalışan kadınlar üzerinde yapılan psikolojik araştırmalarda kamuda çalışan bir kadınla kıyaslandığında herhangi bir farklılığa rastlanmadığı ortaya çıkmış bulunmaktadır. Her iki grubun da amacı ekonomik anlamda kazanç sağlamak ve yaptıkları iş nedeniyle de kendilerini başka bir iş yapan kadından farklı görmedikleri tespit edilmiştir. Bunun nedeni kültürel farklılık olup KKTC kültür ve geleneklerinde kabul görmeyen seks işçiliği onların kültüründe kabul görmekte olmasıdır. Ülkede genellikle seks işçileri yabancı uyruklu olduğu için toplum içerisinde seks işçisi olarak bulunan kadınlara da herhangi fiziksel ya da psikolojik bir baskı söz konusu olmamaktadır.
Yurtdışından üniversiteye kayıt yaptırarak öğrenci ve iş sektöründe çalışma statüsüyle kamufle edilerek para karşılığında aracılar ile getirilen kişiler ile Güney Kıbrıs’tan Kuzeye bu amaçla geçip kaçak yasadışı faaliyette bulunan çeşitli yabancı ülke uyruklu kadınların sağlık ve adli denetimden uzak faaliyetleri toplum için sağlık, sosyal ve ahlaki değerlerimiz için tehlike arzettiği bir ortamda yasal denetim altında olan Gece Kulüblerinin kapatılmasını istemenin insan haklarının korunması olamayacağı bilinmelidir.
Kamu düzenini ve sağlığını tehdit eden yasa dışı kaçak organize faaliyetlerin denetimini ve 2000 sayılı “Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası”nda öngörülen birliğe bu alanda faaliyet gösteren işletmelerin üyeliklerinin yasal zorunluluk olması ve bu sektörün sivil toplum örgütlerinin denetimine açık olacak yasal düzenlemelerin yapılmasını Derneğimiz çalıştaya da kayıtlara geçirilerek her çalışma grubunda kabul görmesini sağlamış olup Derneğimizin bu talepleri ile ilgili İçişleri Bakanlığının bu konudaki yasa tadilatı çalışmalarını başlatması için çağrı yapmaktadır.
Bilgilerinizi saygılarımla arz ederim.
Hasan Y. Işık
Dernek Genel Başkanı.
Eki:
1 adet Kıbrıs Eğlence Yerleri HK.Rapor.
Hasan Y. Işık
İnsan Hakları Derneği Genel Başkanı.
18.04.2018
GECE KULÜPLERİ VE ÇALIŞAN KADINLARIN HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA İÇİŞLERİ BAKANLIĞINA SUNULAN GENEL RAPOR!
Kıbrıs Eğlence Yerleri sektoründe gece kulüplerinde müstahdem ve çalışan kadınların haklarının ve insan haklarının korunması ve güvence altında olmasını sağlamak amacıyla Derneğimizin hazırlamış olduğu rapordur.
Raporda öncelikle KKTC.’nde mevcut düzen ve çalışan kadınların durumları ile ilgili çeşitli mihrakların tespit ve iddialarına yer verilmiş bulunmaktadır.
YKP-Fem Aktivisti Münevver Özakalın, mafya-devlet ilişkisinden dolayı KKTC’deki gece kulüplerinde farklı meslek adı altında çalıştırılan kadınlar için bir şey yapılamadığını, çalıştırılan kadınların yakalanmaları durumunda, gönüllü olduklarına dair ifade verdiklerine belli periyotlarla hastanede yapılan sağlık kontrollerinin yeterlilik noktasında birtakım soru işaretleri olduğu, “Bu kadınlara ciddi anlamda hem fiziksel hem de psikolojik baskı uygulandığı ve “Ülkeye öğrenci statüsünde gelen ve fuhuşa teşvik edilen öğrencilerin olduğu iddiasında bulunmaktadır.
Sanatçı Zehra Şonya da KKTC’de zorla fuhuşa teşvik edilen “Bu kadınlar satılıyor. Bazı kadınlar gecede 5 adamla ve daha da fazlasıyla olabiliyor. İstemese de oluyor, şiddet de görüyorlar. Bu kadınların çoğu bazen özel günlerinde dahi çalıştırılmaya zorlanabiliniyor” diyor.
Özlem ÇİMENDAL
Aktivist ve kamuoyu oluşturmaya çalışan sanatçılar, ülkeye farklı meslek grupları altında getirilen ancak fuhuşa teşvik edilen kadınların hem psikolojik hem de fiziksel şiddete de maruz kaldıklarını kaydettiler.
“Seks işçiliği ve seks köleliği kavramları doğru okunmalı”
Seks işçiliği ve seks köleliği kavramlarının doğru okunması gerektiğini de vurgulayan Münevver Özakalın, “Seks işçiliği kavramı dünyanın birçok yerinde var, kadınlar bunu kendi istekleri ile vücutlarını metalaştırmadan yapıyorsa, burada bir sorun yok” ifadelerini kullandı.
Ayrıca kadınların tek başlarına hareket etmelerinin de kısıtlandığına vurgu yapan Şonya şöyle konuştu: “Bu kadınlar satılıyor. Bazı kadınlar gecede 5 adamla ve daha da fazlasıyla olabiliyor. İstemese de oluyor, şiddet de görüyorlar. Bu kadınların çoğu bazen özel günlerinde dahi çalıştırılmaya zorlanabiliniyor. Markete bile yalnız gidemiyorlar. Her daim başlarında bir bekçi vardır. Kıbrıs olarak bildikleri tek şey çalıştıkları mekan ve bazı müşterilerin götürdüğü diğer oteller ve odalardır.”
Ulusal Birlik Partisi (UBP) İskele Milletvekili Yasemin Öztürk, KKTC’de seks işçiliği yasak olduğunu gece kulüplerinin tümünün faaliyetinin durdurulması gerektiğini kaydetti.
Öztürk, “KKTC yasalarına göre para karşılığı seks yapmak suçtur. Dolayısıyla ülkedeki gece kulüplerinin tümü kapatılmalıdır” dedi.
Mine Atlı şunları söyledi: “Zührevi hastalıklar uzmanları ile görüştüğümüzde bize anlattığı hikayeler insan hakları adına utanç verici hikayelerdir. Bulaşan hastalıklar, bulaşan hastalık nedeni ile tedavisi olmayan ülkelerine sınır dışı edilmelerinden, kürtaj olup ta ertesi gün çalışmak zorunda olan kadınlara kadar bir çok utanç verici hikaye. Ayrıca uzmanlar zührevi hastalıklara ilişkin hastanede yapılan tahlillerin doğruluk payının yüzde 30 olduğunu ama daha yüksek mertebedekilerin bu raporları imzaladığını anlatıyor. 26 yaşındaki bir kadın çalışmakta olduğu işletmede ölü bulundu neden? Oradaki çalışan kadınlar düzenli olarak sağlık kontrolünden geçiyorlar. Bir hastalığı olsa ortaya çıkacaktı. Bu ilk de değil üstelik.”
Kıbrıslı Türk İnsan Hakları Vakfı Başkanı, Avukat Deniz Düzgün, gece kulüplerinde insan ticareti varlığının bugün birçok kesim tarafından irdelenen bir konu olduğunu belirterek, “Fakat en büyük sorun zorla çalıştırılma amacı ile insan ticareti ve çalıştırılanların çalışma koşulları konusunun göz ardı edilmesidir” dedi.
Devlet seks işçiliğini onaylıyorsa Ceza Yasası değişmeli
Lefkoşa Türk Belediyesi Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Komite Başkanı, Avukat Mine Atlı, KKTC’de seks işçiliği yaptırmanın yasak olduğunu belirterek “para karşılığı seks yapmanın” “Fuhuş” olarak Ceza Yasası’nda tanımı olduğunu kaydetti.
KKTC’de gece kulüplerinde seks işçiliği olduğunun resmi olarak kabul edilmediğini söyleyen Atlı, ülkede konunun üzerine ilk kez Lefkoşa Türk Belediyesi’nin (LTB) gittiğini ve ‘Verdiğiniz hizmet seks işçiliğidir’ diyerek belediye sınırları dahilindeki gece kulüplerini mühürlediğini kaydetti.
Mine Atlı, seks işçiliğine aracı olan kurumlar varsa bu kurumların denetlenmesi gerektiğini, devlet seks işçiliğini onaylıyorsa da Ceza Yasası’nın değişmesi gerektiğini dile getirdi.
Atlı şunları söyledi: “Ülkemizde seks işçiliği yasaktır, fuhuş diye de Ceza Yasası’nda tanımı vardır. Gece kulüplerinde seks işçiliği olduğu resmi olarak kabul edilmemektedir. İlk kez bu konunun üzerine Lefkoşa Türk Belediyesi gitmiş ve ‘eğlence yeri olarak başvurunuz var ama verdiğiniz hizmet seks işçiliğidir’ demiş, gece kulüplerinin izinlerini iptal etmiştir. LTB sınırları dahilindeki gece kulüplerini de mühürlemiştir. Eğer devlet seks işçiliğini onaylıyor ise Ceza Yasası’nın değişmesi gerekiyor. Seks işçiliğini aracı olan kurumlar, işletmeler varsa da çalışma koşulları nelerdir. Bu kadınların hakları yerine getiriliyor mu? O işletmelerin denetlenmesi gerekmektedir.”Güney Kıbrıs’ta ;AFP haber ajansının dün geçtiği bir habere göre adaya gece kulübü ve casinolarda çalışmak üzeredaha çok Doğu Avrupa ülkelerinden getirilen yabancı uyruklu kadınlar ellerinden pasaportları alınarak fuhuşa zorlanıyor. Rum kesiminde iktidardaki Akel partisinin sahibi olduğu Radyo Astra’ya konuşan bir kadın, “Kıbrıs’a garson olarak çalışmaya geldim. Bana bu söylendi. Ama şimdi müşterilerle birlikte olmaya zorlanıyorum. Ben fahişe değilim ama beni bunu yapmaya zorluyorlar” ifadelerini kullandı. Rum kesiminde dansçılar ve garsonlar için 2 yıl önce gündeme getirilen farklı bir vize çeşidine karşı çıkılınca şimdi yeniden turistik vize uygulamasına geçildi. Ancak bunun da kayıtdışı fuhuş sorununa çözüm olmadığı, şimdi kadınların bar ve masaj salonlarında pazarlandığı belirtiliyor.
Ada’nın Türk tarafında da kayıtdışı fuhuş yükselen bir tehlike olarak nitelendiriliyor. AFP’nin haberinde, başta Moldova olmak üzere KKTC dışındaki ülkelerden getirilen ve özgürlükleri ellerinden alınarak zorla çalıştırılan kadınların Lefkoşa’nın kuzeyinde yol kenarında müşteri beklediklerine dikkat çekildi.
Lefkoşa T. Belediyesinin Şubat, 2018 ayında Lefkoşa’da bazı gece kulüblerinde yaptığı denetimlerde çalışan kadınlar ile basının da yaptığı görüşmelerde alınan yanıtlar;
A.L
1. 11 yıl önce çalışmak için kendi isteği ile geldiği KKTC ‘nde 8. kez sözleşme imzaladığını ,
- Kimse bizi burada zorla tutmadığını ve işlerini sevdiklerini,
- Yaşadıkları oda ve ortamın gayet temiz ve sağlıklı olduğunu,
- Ailelerini ülkelerinde izin alıp ziyarete gidebileceklerini
- Para ihtiyaçları olduğun da ise avans alabildiklerini
- İş yerlerinin kapatılamssını istemediklerini,
A.C. ve A.S.
- Ülkeye ilk kez 2016 yılında geldiğini ve 3. Ve 5. Kez sözleşme imzaldığını
- Zorla çalıştırıldıklarına ilişkin iddiaların gerçeği yansıtmadığını
- Burada çalışarak kazandıkları paraları Ukrayana ve ülkelerindeki ailelerine yardım için göndermekte olduklarını,
Ş.E. ve Z.U.
- Kimsenin kendilerine bu işi için baskı yapmadıklarını. Kendilerini dövdükleri ve
baskı yaptıkları iddialarının asılsız olduğunu
- İşletme sahiplerinin kendilerine iyi davrandıklarını
Söylemişlerdir.
YASAL KAPSAMDA YAPILMASI SAĞLANMALIDIR.
Gelişmiş ülkelerde seks işçiliğinin yapılmakta olduğu meslek odası gibi ortamlar KKTC.’nde de oluşturulabilir. Seks işçiğininin tanımı yasada yapılarak yasal zeminde yapılması sağlanmalı ve bu sektörde çalışacak olan kadınların temel hak ve özgürlükleri düzenlenmeli ve güvence atlına alınmalı ve seks köleliğine dönüşmesi önlenmelidır. (referans: Psikolog Ayla Kahraman.).
Bu konudaki iddialar yerinde olmasa da bu sektörde çalışan kadınların mağduriyetlerini önlenmesi ve onlara daha uygun ve kaliteli çalışma ve yaşam koşullarının sivil toplum örgütlerinin denetimi altında sağlanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
ANAYASA
Çalışma Özgürlüğü
Madde 48
(1) Her yurttaş dilediği alanda çalışma özgürlüğüne sahiptir. Özel girişimler kurmak serbesttir. Yasa, bu özgürlüğü, kamu yararı amacıyla sınırlayabilir.
(2) Devlet, özel girişimlerin, ulusal ekonominin gereklerine ve sosyal amaçlara uygun yürümesini, güvenlik ve kararlılık içinde çalışmasını sağlayacak önlemleri alır.
YASA MEVCUT
Gece kulüplerini düzenleyen 7/2000 sayılı “Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası” ile gece kulüplerinin çalışmaları tamamen yasal hale getirilmiş bulunmaktadır.
Eğlence Yeri”, gece kulübü ve publar ile bir otelin revü grubu çalıştırıldığı herhangi bir yerini anlatır.
“Gece Kulübü”, müzikli eğlence programları düzenleyen otel dışındaki herhangi bir alkollü içki satışı yapan ve konsomatris çalıştıran eğlence yerini anlatır.
“Konsomatris”, gece kulübünde müşteri ile birlikte yiyip içerek
Yasaya göre gece kulüpleri en az beş, en fazla 12 konsomatris, pub tipi eğlence yerleri ise en az bir, en çok üç konsomatris çalıştırabiliyor.
Amaç | 3. | Bu Yasanın amacı, gece kulübü ve benzeri eğlence yerlerinin halkın eğlenmesi için açılabilmesi ve işletilebilmesi için gerekli koşulları ve nitelikleri belirlemek ve denetimlerini sağlamak suretiyle bu gibi yerleri disiplin altına alarak belirli bir standartta temiz ve sağlıklı hizmet sunmalarını sağlamaktır.
|
||||||
5. | (1) | Gece kulübü ve benzeri eğlence yeri açabilmek veya işletebilmek için bu Yasanın 8’nci maddesiyle oluşturulan Komisyondan izin almak gerekir. İzin belgesinde hangi binanın gece kulübü ve benzeri eğlence yeri veya pub olarak işletileceği belirtilir. | ||||||
(3) | Komisyon, başvuru sahibinin başvurusunu, kendi alanlarına ilişkin görüşlerini almak üzere aşağıdaki mercilere gönderir: | |||||||
(A) | Sağlık İşleriyle Görevli Bakanlığa; | |||||||
(B) | İlgili Kaymakamlığa; | |||||||
(C) | Polis Genel Müdürlüğüne; | |||||||
(Ç) | İlgili Belediyeye; ve | |||||||
(D) | Çevre Koruma Dairesine. | |||||||
Komisyon başvuruyu, başvuru sahibinin bu Yasanın 6’ncı maddesinde eğlence yeri sahibi veya işletmecisi olabilmek için öngörülen nitelikler ile yer ve bina için öngörülen nitelik ve koşulları taşıyıp taşımadığını yukarıdaki (3)’üncü fıkrada öngörülen mercilerden gelen görüşleri de dikkate alarak değerlendirir ve eğlence yeri olacak yeri ve binayı yerinde de incelemek suretiyle gerekli izni verir veya izin istemini reddeder. | ||||||||
Komisyon, yaptığı değerlendirme neticesi vereceği izne, aldığı görüşlerin de ışığında uygun göreceği herhangi bir koşul koyabilir. Yapılan başvurunun reddedilmesi veya iznin koşula bağlanması halinde reddetme veya koşul koyma nedeni verilen izinde belirtilir.
|
||||||||
BEŞİNCİ KISIM
Konsomatrislerin Çalıştırılmasına İlişkin Usül ve Esaslar
Konsomatris Çalıştırılması | 15. | (1) | Konsomatris çalıştıracak gece kulüblerinin Komisyondan ayrıca izin alması gerekir. | ||||||
(8) Bu Yasa kurallarına uygun olarak gerekli izinler alınarak Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine getirilen konsomatrislerin ikametinden ve çalıştırılmasından ilgili gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisi sorumlu olur. Konsomatrisler, ilgili gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisi tarafından İş Yasasının çalışma saatlerine ilişkin kuralları esas alınmak suretiyle yazılı olarak düzenlenecek çalışma saatleri içerisinde çalıştırılırlar ve çalışma saatleri içerisinde gece kulübünde bulunmak zorundadırlar. Konsomatrislerin çalışma saatlerine ilişkin programın bir kopyası Komisyona iletilir.
Gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisi tarafından sağlanacak konsomatrislerin ikamet yerleri, gece kulübü ile bağlantısı olmayan ayrı ve bağımsız yerde olmalıdır. |
|||||||||
Konsomatrisler, çalışma karnelerinde öngörülen gece kulübünden başka yerde çalıştırılamazlar ve başka gece kulübüne transfer olamazlar. | |||||||||
Konsomatris-lerin Ülkede Kalma Süreleri | 16. | (1) | Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetine giriş yapan konsomatrisler giriş tarihinden başlayarak en çok altı ay ülkede kalabilirler. Çıkış yapanlar hakkında yeniden ön izin alınabilmesi, en az iki ay yurt dışında kalmaları koşuluyla mümkün olabilir. | ||||
(2) | İşveren tarafından çalışma izni alındığı tarihten başlayarak altı ay dolmadan makul bir sebep olmaksızın işine son verilen konsomatrisin yerine üç aylık süre dolmadan yeni bir konsomatris için ön izin başvurusunda bulunulamaz. | ||||||
(3) | Ülkeye getirilen ve çalışma izni sahibi olan konsomatris, bu Yasa kuralları uyarınca ülkede kalması için öngörülecek sürenin bitiminden önce kendi isteği ile tek taraflı olarak hizmet akdini feshetmesi halinde ülkeden ayrılabilir. Bu durumda ilgili gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisine konsomatris getirebilmesi için yukarıdaki (2)’nci fıkrada öngörülen üç aylık süreye ilişkin kurallara bakılmaksızın izin verilebilir.
|
||||||
Konsomatris-lerin Sağlık Kontrolleri | 17. | (1) | Konsomatrislerin düzenli olarak devlet hastanesinde sağlık kontrollerini yaptırmaları gerekir. Kontrol sonucunda toplum sağlığını tehdit edici, bulaşıcı bir hastalık taşıyan konsomatrisler ile kontrolünü zamanında yaptırmayanların çalışma izinleri iptal ediler ve sınırdışı edilirler. İlgili gece kulübü sahibine ve/veya işletmecisine kontrolünü zamanında | ||||
yaptırmama nedeniyle sınırdışı edilen konsomatris yerine başka konsomatris getirme izni verilmez. | |||||||
(2) | Sağlık kontröllerinde yukarıdaki (1)’inci fıkrada öngörülen hastalık dışında, çalışmasını zorlaştıran bir sağlık sorunu olduğu saptanan konsomatrisler sağlık raporunda öngörülecek süre içinde çalıştırılamazlar. Çalıştığı saptananlar sınırdışı edilirler ve ilgili gece kulübü sahibine ve/veya işletmecisine sınırdışı edilen konsomatris yerine başka konsomatris getirme izni verilmez. Gece kulüplerini düzenleyen 7/2000 sayılı “Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası” | ||||||
Gece kulüplerini düzenleyen 7/2000 sayılı “Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası”nda bu sektörde faaliyet ve çalışma koşulları denetim altına alınırken ülkemizde yurtdışından ve iş sektöründe çalışmak ve KKTC üniversitelerinde okumak için gelen öğrencilerin okul harçlarını karşılayamadığı ve kaçak olarak birçok sektörde çalıştığı görülmektedir. (Basın İsmail Volkan)
Ülkemizde kayıt dışı iş gücünün büyük çoğunluğunu üniversite öğrencilerinin oluşturduğu öne sürüldü. 93 bin üniversite öğrencisinden yaklaşık 20 bininin kaçak olarak ülkemizdeki farklı sektörlerde çalıştığı iddia edildi.
Söz konusu öğrenciler, kaçak iş gücü olmalarının yanı sıra kaçak öğrenci konumunda olduğunu ve mevcut 93 bin öğrenciden 20 bin öğrencinin okula devam etmediğini YÖDAK teyit etmektedir.
Üniversiteye kayıt yaptırarak ülkemizde öğrenci statüsüyle bulunan bu kişiler, okul harçlarını yıl içerisinde ödeyemediği için “kaçak öğrenci” konumuna Türkiye ve özellikle üçüncü ülkelerden KKTC’ye öğrenci olarak gelenlerin, günlüğü 35- 40 TL’ye inşaatlarda, restoranlarda, kafelerde çalıştığı öne sürülmektedir.
Fuhuş iddiası!
İddiaların en vahim olanı ise, bazı öğrencilerin “okul harcını karşılamak veya harçlığını çıkarmak” gerekçesiyle fuhuş yaptığı bilgisidir.
Konuyla ilgili durumdan rahatsız olan bazı öğrenciler bu konuda yayın yapan ilgili gazeteye başvurarak sorunun kaynağına açıklık getirmiş bulunmaktadırlar.
İsimlerini vermek istemediğini belirten bu öğrenciler,
“Ülkelerinden buraya aracılar vasıtasıyla getirildiklerini ve aracıların kendilerini KKTC’nin AB ülkesi ve çok fazla iş imkanı olduğu umut ve vaadleri ile kandırdığını savundu.”
“Aracılar 500 dolar öğrenciden 500 dolar okuldan vuruyor!
KKTC’ye getirmek için aracıların kendilerinden 500 dolar komisyon aldığını anlatan öğrenciler, aracıların aynı zamanda öğrenci buldukları okullardan da kişi başına 500 dolar aldığını iddia etti.”
“Bazılarının ülkelerine dönmek için cebinde uçak bileti dahi alacak parası olmadığını ifade eden öğrenciler ve iş için getirildikleri iddiasında bulundukları bu denetimsiz kayıt dışı ortam ortam kamu sağlık ve sosyal düzeni olduğu kadar ülke ekonomisine katkı sağlayan en önemli sektörü haline gelmiş üniversitlerin imajı için de vahim bir tehlike arzetmektedir.
Bu gerçekler ışığında sektör ile ilgili düzenlemelerin yapılmasında Derneğimiz aşağıdaki önerilerinin ilgili yetkili merciler tarafından dikkate alınacağını umut etmektedir.
GECE KULÜPLERİ VE ÇALIŞAN KADINLARIN HAKLARININ KORUNMASI HAKKINDA KKTC İNSAN HAKLARI DERNEĞİ’NİN GENEL RAPORU!
Gelişmiş ülkelerde yapılmakta olduğu gibi Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri için meslek odası ortamları KKTC.’nde de oluşturulabilir. Bunun yasada tadilatı yapılarak kendi içerisinde oto kontrolu yasal zeminde yapılması sağlanmalı ve bu sektörde çalışacak olan kadınların temel hak ve özgürlükleri güvence atlına alınmalıdır. (referans: Psikolog Ayla Kahraman.).
Bu konudaki iddialar yerinde olmasa da bu sektörde çalışan kadınların olası mağduriyetlerinin önlenmesi ve onlara daha uygun ve kaliteli çalışma ve yaşam koşullarının sivil toplum örgütlerinin denetimi altında sağlanabilmesi için gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır.
KKTC. İnsan Hakları Derneği kurulmuş bulunduğu 1996 yılından beri bu konuyu ilk kez gündeme getirmek suretiyle müdahil olmuş ve bu sektörde çalışan kadınların ülkeye girişlerinde sağlık kontrolleri için öncelikle “Garantina Sistemi” gibi yaşamsal önlemlerin alınmasını ve konsomatrislerin gece kulüblerinin dışında denetimsiz olarak ikamet etmelerine karşı çıkarak bunu sağlamış bulunmaktadır.
7/2000 sayılı Gece Kulüpleri ve Benzeri Eğlence Yerleri Yasası kapsamında Ülkemizdeki 45 gece kulübünde, konsomatris olarak çalışmak üzere izinli olarak yurt dışından her yıl gelmekte olan yaklaşık 1300 kadın içerisinden ortalama 100 kişiye yakın kadın bu sistem kapsamında hastalık nedeniyle geri gönderilmek veya ihraç edilmek suretiyle yurttaşların gençlerimizin sağlıklarının korunmasında önemli bir görev yerine getirilmektedir.
Konsomatris bayanlar KKTC’de yasal olarak çalışmaktadırlar. Konsomatrisler düzenli olarak devlet hastanesinde doktor kontrollerinden geçmektedirler. Gece Kulüplerine gitmenin eğlenmenin hiçbir sakıncası olmayıp yurttaşların sağlık ve güvenliği tamamen devletin denetimi ve güvencesi altında bulunmakta olduğu Derneğimiz tarafından tespit ve teyit edilmiş bulunmaktadır.
KKTC. İnsan Hakları Derneği yaptığı tespitler ve öneriler;
1.Konsomatrisler için KKTC.’ne gelen kadınlara yasa kurallarına göre uygulama yapılır.
2.Çalışma koşulları evrensel kriterlere göre düzenlenir,
3.Tüm haklarının korunmasına özen gösterilir
- Vaadedilen veya umduğu dışında bir durum halinde kadınlar şikayetleri varsa yetkili makamlara iletir ve anında ülkelerine dönmeleri sağlanır,
- Yasa uyarınca ülkede kalması için öngörülecek sürenin bitiminden önce kendi isteği ile tek taraflı olarak hizmet akdini feshetmesi halinde ülkeden ayrılması sağlanır,
- Konsomatrislerin tüm işlemleri ve uygulamalarını anılan yasa kapsamında yapılmasını düzenleyen bizzat Devletin ve polis baskınları ile tutuklanmaları, Mahkemeye çıkarılmaları ve teşhir edilmeleri “İnsan Haklarına, Kişilik Haklarına” ve “Özel Yaşama müdahale ve Anayasaya aykırı bir uygulama olduğu dikkate alınır
- Konsomatrislerin sağlık denetimleri insan onuruna uygun yapılır,
8.”Gece kulübü sahibi ve/veya işletmecisi tarafından sağlanacak konsomatrislerin ikamet yerleri, gece kulübü ile bağlantısı olmayan ayrı ve bağımsız yerde olmasını” öngören yasanın ilgili maddesinin düzeltilmesi için;
Anayasa’nın 11. Maddesinin öngördüğü. “Temel hak ve özgürlükler, özüne dokunmadan, kamu yararı, kamu düzeni, genel ahlak, sosyal adalet, ulusal güvenlik, genel sağlık ve kişilerin can ve mal güvenliğini sağlamak gibi nedenlerle ancak yasalarla kısıtlanabilir.” amir hükmü uyarınca çalışma ve girişim yapılmaldır,
- Mesken Bölgelerde sosyal yaşam ve aile geleneklerinin kabul edemeyeceği ülkemize para kazanmak için geldikleri sabit ve gerçek olduğu bilinen kadınların çalışma saatleri dışında halen bulundukları mekanların dışında özellikle mesken bölgelerde ikamet etmelerine ve bulunmalarına izin verilmesinin sonuçları kapsamlı olarak değerlendirilmeli ve 10-15. maddelerinde yer alan hususlar dikkate alınmaldır.
- Konsomatrislerin ikamet yerleri halen uygulanmakta olan mevcut düzenin korunması aksi halde toplumun sosyal düzeni için bir yıkım tehlikesi olan kapı eşiklerimize kadar açılmış bulunan “Betting House” rezaletini bu sefer konsomatrislerin ailelerin bulunduğu mesken bölgelerde ve ortamlarda bulunmalarının neden olacağı aile boyu anarşiye dönüşecek sosyal huzursuzluğu dikkate alınmalı,
- Konsomatrislerin çalışmaları gereken mekanların dışında ilişkileri gönül ilişkileri ile bağantılı olarak yaygınlaşacağı toplumun “Geleneksel Aile” yapısı için ciddi bir tehdit oluşturacağı dikkate alınmalı,
- Konsomatrislerin gece kulüblerinin dışında ikamet etmeleri sonucu denetimsiz bir ortamda cinsel ilişkilerde bulunmaları sosyal olduğu kadar sağlık açısından da zührevi hastalıkların yayılmasına neden olacağı dikkate alınmalı,
- Konsomatrislerin gece kulübleri dışında ikamet etmelerine izin verildiği denetimsiz bir ortamda özellikle davranış ve ilişkileri gençlerimize ve ekonomik ve aile sorunları olan kadınlar için kötü örnek olması ve toplum tabiri ile bu “Kötü Yola” düşmesine çanak tutması ve cesaretlendirme tehlikesi dikkate alınmalı,
- Fasıl 154 Ceza Yasası kapsamında “Eşcinsel İlişkilerin” serbest bırakıldığı bir aşamadan sonra konsomatrislerin ikamet yerlerinin gece kulüblerinin dışına taşınması ile doğaya aykırı “Eşcinsel İlişkilerin” ve kayıt dışı fuhuşun uyuşturucu kullanımını da teşvik edici ve bu ilişkilerin yasa ve kayıt dışı denetimsiz bir ortamda yaygınlaştırıcı bir düzeni geleneksel ve ahlaki değerlerin yıkımı pahasına topluma empoze edilmesi yönünde bir gelişme olacağı dikkate alınmalı,
- Taraflar kamu yararı gereği bu kapsamda kayıt dışı, kaçak ve yasak olan organize faaliyetleri önlemek amacıyla işbirliği ve girişim yapar.
- Ülkemizde yurtdışından üniversiteye kayıt yaptırarak öğrenci ve iş sektöründe çalışma statüsüyle kamufle edilerek getirilen kişilerin
- Yasa ve denetim dışı kaçak olarak bu amaçla faaliyet göstermelerini etkin denetim ile önlemek.
- Yurtdışından üniversiteye kayıt yaptırarak öğrenci ve iş sektöründe çalışma statüsüyle ülkemize para karşılığında kadın getiren aracıların faaliyetlerini önlemek.
- Güney Kıbrıs Kuzeye bu amaçla geçip kaçak yasadışı faaliyette bulunan çeşitli yabancı ülke uyruklu kadınların faaliyetlerinin durdurulması.
KKTC. İnsan Hakları Derneği ile Kıbrıs Eğlence Yerleri İşverenler Birliği arasında 10 Haziran 2014 tarihinde yapılan işbirliği protokolü kapsamında sektöre üye gece kulüplerinde müstahdem ve çalışan kadınların haklarının korunması ve insan haklarının güvence altında olmasını sağlamak amacıyla derneğin gözetim, denetimine taleplerine ve işbirliğine açık olmasını ve bu konudaki çalışmaların devletin yetkili kurumları ile birlikte yasal ve idari düzeyde yapılmasını kabul etmiş olup derneğimiz bu anlaşma tarihinden itibaren birlik bilgisinde ve işbirliğinde bundan önce ise bizzat bu çalışmaları çeşitli vesileler ile yürütmüş bulunmaktadır.
Bu ve benzeri kamu düzenini tehdit eden sorunların dikkate alınmadan konsomatrislerin gece kulüblerinin dışında bu alanda denetimsiz olarak verilecek hizmetlere ve yasa dışı cürüm teşkil eden kaçak organize faaliyetlere Derneğimiz şiddetle karşı olup sivil toplum örgütlerinin denetim sürecine yasal müdahalesine ve bu alanda faaliyet gösteren işletmelerin anılan yasanın konusu olan mevcut birliğe üyelikleri yasal zorunluluk olarak düzenlenmesinin kamu yararı gereği olduğunu derneğimiz önemle vurgulamaktadır.
Hasan Y. Işık
Dernek Genel Başkanı.